ادویه جات و افزودنی ها
گمان میکنید برگ برنده یک غذای خوش طعم چیست؟ قطعاً ادویه جات علیرغم حجم و اندازه کوچک خود میتوانند تأثیر چشمگیری در بهتر شدن عطر، طعم و رنگ غذاها داشته باشند و بدون وجود آنها دنیای آشپزی چندان جذاب نخواهد بود!
البته فواید ادویه جات برای سلامت بدن بر هیچ کس پوشیده نیست و این چاشنیهای دوست داشتنی علاوه بر غذا، بدن و سلامت شما را نیز تحت تأثیر قرار داده و از خواص درمانی متعددی برخوردار هستند؛ بنابراین بهتر است تا شناخت کافی در مورد ویژگیهای ادویه جات پرمصرف در آشپزی ایرانی داشته باشید.
انواع ادویه جات
چه اهل آشپزی باشید و چه نباشید، احتمالاً میدانید که تنوع در دنیای ادویهها بسیار زیاد بوده و تاکنون در دنیا بیش از ۱۰۹ ادویه شناخته شدهاند؛ اما در میان آنها برخی پای ثابت آشپزی ایرانی بوده و در هر خانهای یافت میشوند. از این در ادامه شما را با انواع ادویه های پرکاربرد آشنا خواهیم کرد.
زیره
اگر برای سلامت دستگاه گوارش خود ارزش قائل هستید، از مصرف زیره غافل نشوید؛ زیرا این چاشنی پرخاصیت از خواص متعددی از قبیل کمک به هضم آسان، رفع یبوست، ضد نفخ، کاهش گازهای شکمی، درمان مشکلات و دردهای روده و… برخوردار است.
البته خواص درمانی زیره تنها به همین موارد ختم نشده و این گیاه معطر در درمان مشکلات تنفسی، مشکلات قلبی، بیماریهای پوستی، اختلالات عصبی، لاغری و… بسیار مؤثر عمل میکند. زیره شامل دو نوع زیره سبز و زیره سیاه است.
زیره سیاه شامل دانههای کوچک و کاملاً سیاه است که در غذاهای خاورمیانه و آسیایی مورد استفاده قرار گرفته و دارای طعم و بوی تند و گرم است. درمورد زیره سبز باید بدانید دارای بذرهای کوچک و معمولاً سبز رنگ است که طعم و بوی ملایمتری نسبت به زیره سیاه داشته و بیشتر در غذاهای هندی استفاده میشود.
بنابراین اصلیترین تفاوت میان زیره سیاه و سبز در رنگ و طعم آنها بوده و هر دو نوع زیره از خواص و کاربردهای خاص خود در طب سنتی و آشپزی برخوردار هستند.
زردچوبه
از زمانهای قدیم تا به امروز زردچوبه به عنوان ادویه و رنگ دهنده در هر آشپزخانهای استفاده میشود. این ادویه به علت داشتن رنگدانه طبیعی به غذا رنگ داده و از سوی دیگر آن را خوش طعم و معطر میسازد؛ اما زردچوبه تنها جنبه طعمدهی نداشته و از کاربردهای درمانی متعددی برخوردار است.
برای مثال میتواند در تقویت سیستم ایمنی، بهبود هضم غذا، کاهش التهاب مفاصل، بهبود سلامت قلب و مغز و کاهش ابتلا به برخی بیماریها کمک کننده باشد. علاوه بر این به دلیل داشتن خواص ضدالتهابی به صورت موضعی برای جلوگیری از التهابات ناشی از کوفتگی و شکستگی استفاده میشود.
فلفل سیاه
یکی از پرطرفدارترین و محبوبترین ادویه جات در جهان فلفل سیاه است که از عطر و طعمی تند و ملایم برخوردار بوده و در پخت انواع غذا از آن استفاده میشود.
فلفل سیاه علاوه بر طعم دادن به غذاها کاربردهای درمانی بسیاری دارد که شامل موارد زیر هستند:
- کاهش التهاب
- منبع غنی از آنتی اکسیدانها
- تنظیم قند خون
- کاهش سرعت تکثیر سلولهای سرطانی
- جذب مواد مغذی
زعفران
زعفران یکی از گرانترین ادویهها در جهان است که از کلاله خشک شده گل کروکوس زعفران حاصل میشود. این ادویه از طعمی عمیق، غنی و کمی شیرین با عطر گلی لطیف برخوردار بوده و در غذاهای خاورمیانه، مدیترانهای و هندی جایگاه ویژهای دارد.
معمولاً از زعفران در غذاهای خورشتی، برنجی، سوپ، انواع سس، پودینگ، کیک و کوکی استفاده میکنند تا طعم و عطر دلانگیزی ایجاد شود. زعفران خواص بینظیری برای سلامت انسان دارد و به عنوان یک محصول ضدمیکروبی، ضدباکتری، ضدقارچ، ضدعفونیکننده، ضدالتهابی و درمانی در مقابل مشکلات قلبی و عروقی عمل میکند.
جالب است بدانید زعفران خواص ضدافسردگی و شادیآور نیز دارد و به همین دلیل از آن در تهیه نوشیدنیها استفاده میشود.
زنجبیل
ادویه زنجبیل از ریشه این گیاه به دست میآید و به عنوان طعم دهنده غذا و موارد دارویی به کار میرود. زنجبیل حاوی برخی مواد شیمیایی است که میتواند حالت تهوع و تورم را کاهش داده و به بهبود دردهای قاعدگی، استئوآرتریت، میگرن و دیابت کمک کند.
توصیف کردن طعم این ادویه کمی سخت است؛ زیرا در عین حال که گرم و فلفلی است، تا حد کمی به طعم شیرین نیز تمایل دارد. زنجبیل پای ثابت اکثر غذاهای ایرانی، شیرینی، نان و بسیاری از ترشیها است.
هل
هل یکی از پرطرفدارترین انواع ادویه جات است که طعمی منحصربهفرد و متمایز دارد که توصیف آن را چالش برانگیز میکند. به طور کلی میتوان گفت هل رایحهای از مرکبات را ایجاد کرده و طعم فلفلی ملایم دارد. به دلیل داشتن عطر بسیار خوب از هل در چای، نان، شیرینی و انواع مربا استفاده میشود.
اگر خواص ادویه ها برایتان اهمیت دارد، باید بدانید هل حاوی برخی مواد شیمیایی است که میتواند به از بین بردن باکتریها، کاهش تورم و بهبود سیستم ایمنی بدن کمک کنند. علاوه بر این برای مواردی مانند کنترل دیابت، کلسترول بالا و کبد چرب غیرالکلی نیز استفاده میشود.
دارچین
از دیگر انواع ادویه جات پرکاربرد در ایران باید به دارچین اشاره کنیم. دارچین به عنوان یکی از ادویههای ضروری در غذاهای ایرانی شناخته میشود که برای طعمدهی به غذاهای مختلف بهویژه خورشت استفاده شده و در پخت کیک و دسر نیز کاربردهای فراوانی دارد.
دارچین علاوه بر عطر بسیار خوب، از مواد معدنی مانند کلسیم، منیزیم، پتاسیم و آهن برخوردار بوده و به منظور متعادل کردن کلسترول بد خون بسیار مؤثر است. علاوه بر این به دلیل خواص آنتی اکسیدانی میتواند به کاهش خطر ابتلا به مشکلات قلبی در درازمدت کمک کند. سایر خواص دارچین عبارتاند از:
- کمک به لاغری
- کاهش عوارض سندرم پلیکیستیک
- تنظیم سیکل قاعدگی
- درمان عفونتهای زنانه
- درمان آکنه و لکههای پوستی
- از بین بردن شوره سر
- کاهش نفخ، گرفتگی و ناراحتی معده
گلپر
معمولاً زمانی که نام گلپر به گوشمان میرسد خیلی از ما به یاد بوی خوش باقالی در روزهای برفی میافتیم. درواقع این عطر و طعم بیشتر به خاطر گلپر است. رنگ گلپر کرم روشن است و میتواند طعم تند و بوی معطری به غذا بدهد. گلپر طبع گرمی داشته و در غذاهایی مانند حبوبات، عدس پلو، سوپ، خورشت و… استفاده میشود.
همچنین خوردن گلپر در کنار انار مورد علاقه بسیاری از ایرانیها است. گلپر از مفیدترین ادویه جات شناخته میشود که خواص آنتی اکسیدانی و ضد نفخ بالایی داشته و در تقویت حافظه و افزایش شادی نیز مؤثر است. علاوه بر این با داشتن خاصیت ضدعفونیکنندگی به از بین بردن میکروبهای معده و روده کمک میکند.
سماق
بدون شک زمانی که صحبت از ادویههای ترش میشود نمیتوان از سماق غافل شد. سماق به عنوان چاشنی در بسیاری غذاها مانند کباب، مرغ، ماهی، سس و… مورد استفاده قرار میگیرد و به رنگهای قرمز و قهوهای دیده میشود. علاوه بر طعم و رنگ جذاب، سماق سرشار از ویتامین C و آنتی اکسیدان بوده و خواص ضدسرطانی دارد.
علاوه بر این سماق اشتها را تحریک کرده و خون را تصفیه میکند و برای بیماران دیابتی و دارای فشارخون نیز مفید است.
آویشن
آویشن یکی از پرمصرفترین ادویه جات در ایران شناخته شده که عطر و طعم فوقالعادهای به غذاها میدهد و سرشار از مقادیر قابل توجهی از چربی، پروتئین، منگنز، کربوهیدرات، کلسیم، فیبر و انواع ویتامینها است. شما میتوانید از آویشن در پخت انواع غذاهای فستفودی، سوپ و سس استفاده کرده یا آن را به صورت دمنوش میل کنید.
آویشن دارای طبع گرم و خشک است و از این رو خواص دارویی بینظیری دارد که مهمترین آنها عبارتاند از:
- درمان سرفه و گلو درد
- کاهش استرس و چاقی ناشی از آن
- جلوگیری از پوسیدگی دندانها
- تقویت سیستم ایمنی بدن
جوز هندی
شاید بسیاری از ما از جوز هندی در غذاهایمان استفاده نکنیم؛ اما بهتر است بدانید این ادویه بسیار پرکاربرد بوده و معمولاً به شکل آسیاب شده یا دانه کامل استفاده میشود. طعم این نوع از ادویه جات کمی شیرین بوده و دارای رایحه و عطری خاص است.
از جوز هندی در پخت انواع کیک و بیسکویت، دسرهای لبنی، سس، اسموتی، ماکارونی و انواع خورشت استفاده میشود. مهمترین خواص درمانی جوز هندی به شرح زیر است:
- کنترل قند خون
- درمان سرما خوردگی
- رفع بوی بد دهان
- درمان مشکلات گوارشی
- بهبود عملکرد قلب
ادویه جات مخصوص هر غذا کداماند؟
حال که قصد خرید بهترین نوع ادویه را دارید تا عطر و طعم غذاهای خود را متحول کنید، باید بدانید امروزه برای هر غذایی ادویه جات مخصوصی در نظر گرفته شدهاند که در جدول زیر به معرفی آنها پرداختهایم.
نوع غذا | ادویههای مناسب |
قورمه سبزی | گل محمدی، لیمو عمانی، زردچوبه، فلفل سیاه، پودر رازیانه |
عدس پلو | زیره، دارچین، پودر گل سرخ، پودر تخم گشنیز، هل، زعفران |
لوبیا پلو | نمک، فلفل سیاه، زیره، هل، دارچین، کاری، زنجبیل، زعفران |
مرغ | تخم گشنیز، زیره سبز، فلفل سیاه، پودر سیر، زنجبیل، دارچین، هل |
قیمه | زردچوبه، فلفل سیاه، پودر لیمو عمانی، پودر گل سرخ، زعفران، دارچین، هل، جوز هندی |
ماهی | کاری، رزماری، گشنیز، پودر سیر، پودر پیاز، زنجبیل |
آبگوشت | پودر لیمو عمانی، دارچین، میخک، فلفل سیاه، زیره سیاه، زردچوبه |
همبرگر | پاپریکا، شکر قهوهای، فلفل سیاه، پودر سیر، فلفل قرمز |
جوجه کباب | فلفل سیاه، پودر سیر، پودر پیاز، زنجبیل، پاپریکا، نمک |
سیب زمینی سرخ کرده | پودر آویشن کوهی، جوز هندی، پودر گشنیز، پاپریکا |
فلافل | پودر انبه، فلفل سیاه، پودر سیر، زردچوبه، پودر پیاز، زیره سیاه |
کالباس مرغ یا گوشت معمولی | سیر، زنجبیل، هل، آویشن، فلفل سیاه، جوز هندی، فلفل قرمز، میخک |
پیتزا | جوز هندی، فلفل سیاه، فلفل قرمز، گشنیز، پودر سیر، رزماری، پونه کوهی، آویشن |
روشهای تشخیص ادویه اصل و تقلبی
تشخیص ادویههای تقلبی از اصل یک مهارت مهم در انتخاب و خرید این چاشنیهای جذاب برای آشپزی است؛ زیرا امروزه کلاهبرداری در این زمینه بسیار رواج پیدا کرده و تشخیص اصل یا تقلبی بودن ادویه گاهی بسیار سخت و چالش برانگیز است. در ادامه به معرفی روشهای مؤثر در این زمینه بر اساس نوع ادویه خواهیم پرداخت.
تشخیص زنجبیل اصل از تقلبی
ریشه گیاه زنجبیل باید سخت، صاف و بدون چروک باشد و هرگونه چروکیدگی در پوست این گیاه نشاندهنده کمیابی آن نبوده و حاکی از کهنگی زنجبیل است. علاوه بر این در داخل زنجبیلهایی که بیش از اندازه رشد کردهاند ممکن است نخهای درشتی شکل بگیرند که نشان از تقلبی بودن آن هستند.
تشخیص دارچین اصل از تقلبی
در زمینه تشخیص ادویه جات اصل از تقلبی باید بدانید دارچین اصل و مرغوب نباید بیش از حد تیره و قهوهای بوده و باید بوی دائمی و قوی داشته باشد. همچنین زمانی که آن را کف دستتان میریزید باید تا مدت مشخصی حداقل چند دقیقه تا یک ساعت بوی آن ادامه داشته باشد.
تشخیص هل اصل از تقلبی
اگر قصد دارید از مراکز فروش ادویه جات، هل باکیفیت و اصل خریداری کنید، باید بدانید هل اصل دانههای درشت به رنگ سبز زیتونی دارد. اگر رنگ دانهها به سبز روشن متمایل باشد، ممکن است به جهت تغییر رنگ از روشهای مصنوعی استفاده شده باشد.
نکته مهم بعدی این است که هلهای خشک و کهنه نیز با رنگ متمایل به زرد یا حتی قهوهای تقلبی هستند و نباید از آنها استفاده کرد.
تشخیص زردچوبه اصل از تقلبی
برای اینکه تشخیص بدهید زردچوبه موردنظر اصل است یا تقلبی، باید به چند نکته مهم توجه داشته باشید. اول اینکه زردچوبه اصل به صورت یک پودر صاف و الک کرده است؛ اما زردچوبه تقلبی ذرات بزرگتر و ناهمگن دارد.
نوع اصلی دارای رنگ نارنجی ملایم است و بوی مطبوعی دارد؛ اما نوع تقلبی آن ممکن است بوی غیر معمولی و رنگ زیادی داشته باشد.
تشخیص زعفران اصل از تقلبی
زعفران باکیفیت و اصل از شکلی سالم، بدون خرده و رنگ قرمز یا قرمز تیره برخوردار است. اگر زعفران اصل در آب حل شود، رنگ آن در کل آب بعد از گذشت ۱۵ دقیقه تا یک ساعت پخش میشود. زعفران تقلبی ممکن است از موادی مانند زردچوبه، گلرنگ یا چغندر قرمز تهیه شود.
برای جلوگیری از خرید زعفران تقلبی گول قیمتهای پایین برخی فروشندگان را نخورید و حتماً از مراکز معتبر فروش ادویه جات خرید کنید.
قیمت ادویه جات
حال که قصد دارید برای خوش طعم و عطر کردن غذاهای خود از ادویه جات کمک بگیرید، باید بدانید قیمت ادویهها به چه عواملی بستگی دارد. به طور کلی میتوان گفت قیمت انواع ادویه بر اساس فاکتورهای زیر تعیین میشود:
- عرضه و تقاضا
- شرایط آبوهوایی کشت ادویه
- هزینه تولید
- تجارت بینالمللی
- نوع ادویه
- نرخ ارز
خرید اینترنتی ادویه جات باکیفیت از عطاری زارعی
عطاری زارعی جایی است که شفا از دل طبیعت سرچشمه میگیرد و شما میتوانید انواع دمنوشها، محصولات چاقی و لاغری، روغنها، داروهای گیاهی، عرقیات، ادویه جات، داروهای گیاهی ترکیبی، محصولات بهداشتی، بخورات و… را با بالاترین کیفیت و مناسبترین قیمت تهیه کنید.
تمامی محصولات عطاری زارعی با دقت و مراقبت تولید شده و بعد از آزمایشهای دقیق و کنترل کیفی به دست شما میرسند؛ بنابراین میتوانید با خیال راحت هر آنچه برای سلامت و زندگی بهتر نیاز دارید را به واسطه عطاری زارعی از دستان شفابخش گیاهان دریافت کرده و طعم شیرین سلامتی را بچشید.
سؤالات متداول
۱. بهترین ادویهها برای لاغری کداماند؟
ادویه جات مؤثر در لاغری عبارتاند از دارچین، رازیانه، فلفل سیاه، زردچوبه، هل، زیره، جینسنگ، زنجبیل و…
۲. آیا هل برای مادران باردار ضرر دارد؟
خیر مصرف هل در بارداری کاملاً بیخطر است.
۳. جوز هندی در چه غذاهایی استفاده میشود؟
مرغ و ماهی تنوری، خورشت بادمجان، خورشت قیمه، کباب، ماکارونی و…